Αντιμέτωποι με τον κίνδυνο άμεσης μισθολογικής μείωσης βρίσκονται 500.000 εργαζόμενοι. Την ερχόμενη Πέμπτη παύουν να ισχύουν 42 κλαδικές συμβάσεις. Η μετενέργειά τους έχει χρόνο ζωής τριών μηνών. Αν σε αυτό το διάστημα δεν υπογραφεί νέα συλλογική σύμβαση, οι επιχειρήσεις αποκτούν την ευχέρεια να περικόψουν μέχρι και 30% τις αποδοχές του προσωπικού.
Σε ελεύθερη πτώση θα βρεθούν οι μισθοί περίπου 500.000 εργαζομένων, καθώς την ερχόμενη Πέμπτη θα λήξουν 42 κλαδικές συμβάσεις.
Η διάρκεια της μετενέργειας έχει πλέον περιοριστεί στους τρεις μήνες και στην περίπτωση που στο ενδιάμεσο δεν υπάρξει νέα σύμβαση, οι μειώσεις των μισθών μπορεί να φτάσουν έως και το 30%.
Μάλιστα ακόμα και αν υπογραφεί νέα κλαδική σύμβαση εργασίας, αυτή δεν δεσμεύει υποχρεωτικά όλες τις επιχειρήσεις, καθώς εφαρμόζεται μόνο στα μέλη της εργοδοτικής οργάνωσης. Επομένως οι υπόλοιπες επιχειρήσεις θα μπορούν με ατομικές συμβάσεις να ρίξουν τους μισθούς ακόμα στα επίπεδα της εθνικής συλλογικής σύμβασης εργασίας (δηλαδή στα 586 ευρώ).
Με τη λήξη των 42 κλαδικών συμβάσεων στον «αέρα» κινδυνεύουν να βρεθούν οι εργαζόμενοι σε μεγάλους κλάδους της οικονομίας, όπως είναι οι τράπεζες. Σε ισχύ παραμένουν πλέον ελάχιστες κλαδικές συμβάσεις, όπως για παράδειγμα των εργαζομένων στο εμπόριο που θα λήξει στα τέλη Ιουλίου.
Το νέο «τοπίο» που διαμορφώνεται στην αγορά εργασίας έχει ως εξής:
- Στις 14 Φεβρουαρίου -δηλαδή έναν χρόνο μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου- λήγουν αυτόματα κλαδικές συμβάσεις. Πρόκειται για συμβάσεις που είχαν υπογραφεί πριν από την ψήφιση του νόμου και η διάρκειά τους υπερέβαινε τον έναν χρόνο.
- Η μετενέργεια των συγκεκριμένων συμβάσεων έχει πλέον περιοριστεί από τους 6 στους 3 μήνες. Στο διάστημα αυτό -και αν δεν υπογραφεί νέα σύμβαση εργασίας- παραμένουν κανονικά σε ισχύ οι όροι της κλαδικής σύμβασης.
- Μετά τους 3 μήνες και εφόσον δεν υπάρξει νέα σύμβαση (κλαδική ή ατομική) διασώζονται ο βασικός μισθός και τέσσερα επιδόματα. Πρόκειται για τα επιδόματα ωρίμανσης, τέκνων, σπουδών και επικίνδυνης εργασίας. Τα υπόλοιπα επιδόματα -συμπεριλαμβανομένου και του επιδόματος γάμου- χάνονται. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως οι μειώσεις θα είναι κατά μέσον όρο 15% και μπορεί σε αρκετές περιπτώσεις να φτάνουν το 30%.
- Σε περίπτωση που υπογραφούν επιχειρησιακές ή ατομικές συμβάσεις, οι μισθοί μπορεί να πέσουν ακόμα και στα επίπεδα της εθνικής συλλογικής σύμβασης. Δηλαδή μπορεί να διαμορφωθούν στα 586 ευρώ συν τα επιδόματα πολυετίας.
Μιλώντας στο «Εθνος» ο αντιπρόεδρος της ΟΤΟΕ και πρόεδρος του συλλόγου εργαζομένων στην Εμπορική, Γιώργος Κωνσταντινόπουλος, τονίζει: «Πρώτη προτεραιότητα του συνδικαλιστικού κινήματος είναι η υπογραφή κλαδικών συμβάσεων που να διασφαλίζουν εργασιακά και μισθολογικά δικαιώματα.
Την Πέμπτη λήγει η κλαδική σύμβαση στις τράπεζες και ο χρόνος της μετενέργειας έχει περιοριστεί στο τρίμηνο. Αρα πρέπει να προχωρήσουμε άμεσα.
Η ΟΤΟΕ έστειλε επιστολή στους εκπροσώπους των τραπεζών, ζητώντας να ξεκινήσει ειλικρινής διάλογος για να υπογραφεί κλαδική σύμβαση. Πιστεύω ότι θα υπάρξει καλή θέληση, ώστε να βρεθεί λύση. Σε διαφορετική περίπτωση θα υπάρξουν δυναμικές αντιδράσεις».
Αναφερόμενος στις εξελίξεις στο θέμα των συμβάσεων, ο επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, Σάββας Ρομπόλης, τονίζει πως κατά μέσο όρο οι μειώσεις στους μισθούς αναμένεται να είναι κοντά στο 20%.
Παράλληλα επισημαίνει πως «η μείωση των πραγματικών μισθών κατά 11,5% στο σύνολο της οικονομίας και κατά 9,2% στον ιδιωτικό τομέα τη διετία 2010-2011 και η εμβάθυνση της ευελιξίας της εργασίας δεν συνοδεύτηκε από μείωση ή σταθεροποίηση, αλλά από διπλασιασμό του ποσοστού ανεργίας».
Το νέο τοπίο στον ιδιωτικό τομέα
Ατομικές-επιχειρησιακές συμβάσεις και ευέλικτες μορφές απασχόλησης
Χωρίς τέλος είναι οι μειώσεις των μισθών στον ιδιωτικό τομέα. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι πως πέρυσι 412.810 άτομα είδαν τον μισθό τους να μειώνεται είτε με νέες συμβάσεις είτε με περικοπή των ωρών και των ημερών εργασίας.
Αποκαλυπτικά για την κατάσταση που επικρατεί στην αγορά εργασίας είναι τα στοιχεία που επεξεργάζεται το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) και αναμένεται να δοθούν την ερχόμενη εβδομάδα στη δημοσιότητα. Συγκεκριμένα από τα στοιχεία των έντεκα πρώτων μηνών του 2012 προκύπτουν τα εξής:
- Επιχειρησιακές συμβάσεις υπέγραψαν 91.020 εργαζόμενοι σε 756 επιχειρήσεις. Οι μειώσεις των μισθών με τις νέες συμβάσεις είναι κατά μέσο όρο 19,2%.
- Ατομικές συμβάσεις υπέγραψαν 244.972 εργαζόμενοι σε 68.306 επιχειρήσεις. Οι μειώσεις των μισθών με τις νέες συμβάσεις είναι κατά μέσο όρο 22,1%.
- Την ίδια στιγμή 76.818 άτομα είδαν τις αποδοχές τους να μειώνονται, καθώς πέρασαν από την πλήρη απασχόληση στις λεγόμενες ευέλικτες μορφές εργασίας (όπως είναι η μερική και η εκ περιτροπής εργασία).
Αναλυτικά με βάση τα στοιχεία του ΣΕΠΕ από τον Ιανουάριο έως και τον Νοέμβριο του 2012:
- Μετατράπηκαν 44.888 συμβάσεις πλήρους απασχόλησης σε μερικής απασχόλησης.
- Τροποποιήθηκαν 19.914 συμβάσεις πλήρους απασχόλησης σε εκ περιτροπής εργασίας με συμφωνία εργοδότη και εργαζομένου.
- Μετατράπηκαν 12.016 συμβάσεις πλήρους απασχόλησης σε εκ περιτροπής εργασίας με μονομερή απόφαση του εργοδότη.
Σημειώνεται πως το 44% των νέων προσλήψεων αφορούν ευέλικτες μορφές απασχόλησης και περιορίζεται διαρκώς ο αριθμός όσων απασχολούνται με το «παραδοσιακό» οκτάωρο. Ειδικότερα από το σύνολο των νέων προσλήψεων οι 365.096 αφορούν θέσεις πλήρους απασχόλησης.
Ωστόσο, την ίδια στιγμή 227.865 νέες προσλήψεις αφορούν θέσεις μερικής απασχόλησης και 59.386 θέσεις εκ περιτροπής εργασίας.
Εκτός ελέγχου είναι πλέον και η «μαύρη εργασία», που το 2012 εκτινάχτηκε στο ποσοστό-ρεκόρ του 36,2% (από 25% το 2010). Συγκεκριμένα ελέγχθηκαν 19.083 επιχειρήσεις που απασχολούσαν συνολικά 60.796 άτομα. Από το σύνολο των εργαζομένων 22.006 ήταν ανασφάλιστοι.
Απώλειες 10% για τους εργαζομένους
Οριστικά τέλος από τον Απρίλιο το επίδομα γάμου
Με νέο τρόπο θα καθορίζεται ο κατώτατος μισθός από τον Απρίλιο, ενώ χάνεται οριστικά το επίδομα γάμου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι που αμείβονται με την εθνική συλλογική σύμβαση και είναι παντρεμένοι θα δουν τον μισθό τους να μειώνεται κατά 10%.
Συγκεκριμένα, ο κατώτατος μισθός από την 1η Απριλίου θα καθορίζεται με πράξη Υπουργικού Συμβουλίου αφού έχει προηγηθεί κοινωνικός διάλογος και έχουν υπολογιστεί μια σειρά παράγοντες (η πορεία της οικονομίας, της ανεργίας κ.ά.). Σημειώνεται πως πέρσι ο κατώτατος μισθός μειώθηκε κατά 22% (για τους νέους κάτω των 25 ετών η μείωση είναι 32%), με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί στα 586 ευρώ.
Οι τριετίες τουλάχιστον σε αυτήν τη φάση διασώζονται, αλλά παραμένουν παγωμένες μέχρι να πέσει η ανεργία κάτω από το 10%. Για παράδειγμα, μισθωτός που αμείβεται με την εθνική συλλογική σύμβαση και έχει από 6 έως 9 έτη προϋπηρεσίας δικαιούται 703,3 ευρώ (586 ο κατώτατος μισθός συν 117,22 ευρώ επίδομα τριετιών).
Σημειώνεται πως οι δανειστές ζητούν να καταργηθούν οι προσαυξήσεις που δίνονται για τις τριετίες με βάση τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Σε περίπτωση που γίνονταν δεκτές ανάλογες εισηγήσεις, εργαζόμενος που μπαίνει στην αγορά εργασίας με τον κατώτατο μισθό, και μετά από δέκα χρόνια θα συνεχίζει να παίρνει 586 ευρώ!
Οσον αφορά τα θεσμικά ζητήματα (π.χ. άδειες), δεν έχει υπάρξει καμία αλλαγή και διατηρούνται σε ισχύ όσα προβλέπονται από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Αυτό ισχύει τόσο για τα μέλη όσο και για τα μη μέλη των εργοδοτικών οργανώσεων.
Πηγή: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ-www.ethnos.gr