Η πορεία της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης των συστημικών τραπεζών βρίσκεται στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων μεταξύ Κυβέρνησης και τρόικας. Η τρόικα, ενώ αρχικά είχε συμφωνήσει στο σχέδιο συγχώνευσης Εθνικής – Eurobank, φέρεται τώρα να εκφράζει αντιρρήσεις επικαλούμενη ότι το συνολικό ενεργητικό της ενιαίας τράπεζας θα προσεγγίσει τα 170 δισ. ευρώ -σχεδόν όσο ολόκληρο το ΑΕΠ της Ελλάδας- κάτι που ωστόσο ήταν γνωστό εξ αρχής και προβαλλόταν μάλιστα ως πλεονέκτημα υπέρ της συγχώνευσης.
Η διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης των τριών ελληνικών συστημικών τραπεζών (Εθνική, Πειραιώς, Alpha) εισέρχεται από σήμερα στην τελική της φάση. Η επιτυχής ολοκλήρωσή της αποτελεί καθοριστική προϋπόθεση για να μπορέσει το τραπεζικό σύστημα να συμβάλλει στο μεγάλο στοίχημα της εκκίνησης της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Αντίθετα, μια αρνητική εξέλιξη ενέχει τον κίνδυνο πώλησης τραπεζών έναντι φθηνού τιμήματος και μπορεί να οδηγήσει σε αφελληνισμό το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
Διαβάστε παρακάτω όλες τις εξελίξεις.
Ήδη, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει αποστείλει στις συστημικές τράπεζες επιστολή με την οποία ζητεί από τις διοικήσεις τους να προχωρήσουν με ταχείς ρυθμούς τις διαδικασίες για την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης, ζητώντας, το αργότερο μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας, να έχουν προχωρήσει στη σύγκληση των γενικών τους συνελεύσεων, ώστε να αποφασίσουν την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης.
Η ΤτΕ ζητεί επίσης από τις τράπεζες να εξειδικεύσουν το αργότερο μέχρι τα μέσα Απριλίου τη στρατηγική τους για το πώς θα καλύψουν το 10% της ιδιωτικής συμμετοχής, δηλαδή να δώσουν ένδειξη για το αν θα είναι ή όχι σε θέση να συγκεντρώσουν το 10% της ιδιωτικής συμμετοχής, να οριστικοποιήσουν τους όρους των αυξήσεων καθώς και να καταθέσουν το σχετικό Ενημερωτικό Δελτίο στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς μέχρι τα τέλη Απριλίου.
Οι τράπεζες θα έχουν χρονικό περιθώριο έως τα μέσα Ιουνίου να ολοκληρώσουν τις αυξήσεις κεφαλαίου, τουλάχιστον όσες έχουν βάσιμες ελπίδες να συγκεντρώσουν το 10%. Όσες τράπεζες δεν συγκεντρώσουν το 10% της ιδιωτικής συμμετοχής, το σύνολο της αύξησης κεφαλαίου θα καλυφθεί από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, με αποτέλεσμα να περάσουν στον απόλυτο έλεγχο του Ταμείου.
«Η επιτυχής ολοκλήρωση της διαδικασίας αποκατάστασης της κεφαλαιακής βάσης του Ομίλου είναι η πρόκληση στην οποία καλούμεθα να ανταπεξέλθουμε το αμέσως επόμενο διάστημα. Προς αυτή την κατεύθυνση, το επενδυτικό ενδιαφέρον για το διευρυμένο Όμιλο της ΕΤΕ από διεθνείς επενδυτές για τη δυνατότητα συμμετοχής τους στην ανακεφαλαιοποίηση είναι υπαρκτό. Σε αυτήν την προσπάθεια μας, θα έχουμε συμμάχους μας όλους όσοι πιστεύουν ότι η Εθνική Τράπεζα, μαζί πια με την Eurobank, όπως και η ελληνική οικονομία, θα τα καταφέρουν», τονίζει σε δηλώσεις του ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής, Αλέξανδρος Τουρκολιάς.
Η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας «τρέχει» ολοταχώς τη νομική συγχώνευση με τη Eurobank, ώστε να είναι έτοιμη να προχωρήσει στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της μίας ενιαίας πλέον Τράπεζας το αργότερο τον Ιούνιο.
Σύμφωνα με στελέχη της Εθνικής, οι διαδικασίες της νομικής ενοποίησης Εθνικής και Eurobank βρίσκονται πλέον σε πολύ προχωρημένο στάδιο και το όλο εγχείρημα έχει λάβει όλες τις απαιτούμενες εγκρίσεις από όλες τις θεσμικές αρχές τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ε.Ε.
Η ενοποίηση των δύο τραπεζών -και όχι η χωριστή λειτουργία της Eurobank ως θυγατρικής- κρίθηκε απαραίτητη, καθώς με την ένωση αυτή, όπως αναφέρει ο Αλέξανδρος Τουρκολιάς, προκύπτει ένας μεγεθυμένος και περισσότερο ανθεκτικός στις σύγχρονες προκλήσεις Όμιλος – με εκτιμώμενες συνέργειες ύψους άνω των 3 δις ευρώ. Η νέα ενιαία τράπεζα θα παίξει καταλυτικό ρόλο για τη σταθερότητα του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Στελέχη της τράπεζας υπογραμμίζουν ότι ο ενιαίος Όμιλος θα πετυχαίνει ετήσιες συνέργειες προ φόρων της τάξης των 570 – 630 εκατ. ευρώ από το τέλος του 2015. Οι βασικές πηγές συνεργειών περιλαμβάνουν τον συνδυασμό του εγχώριου και περιφερειακού δικτύου των δύο τραπεζών, την ενοποίηση υποδομών, συστημάτων και κεντρικών εργασιών καθώς και τη μείωση γενικών και διαχειριστικών εξόδων, τόσο εγχώρια όσο και διεθνώς. Επίσης, στις συνέργειες περιλαμβάνονται η βελτιστοποίηση της συλλογής καταθέσεων και της χρηματοδοτικής στρατηγικής του ενιαίου ομίλου, η αύξηση του ποσοστού συναλλαγών με τους υπάρχοντες πελάτες μέσω της διευρυμένης γκάμας προϊόντων και η χρηματοοικονομική ευρωστία του ενιαίου ομίλου.
Όμως, όπως φαίνεται, για τη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης της Εθνικής Τράπεζας παίζεται χοντρό παιχνίδι.
Από το αποτέλεσμα της όλης διαδικασίας, κρίνεται αν ο έλεγχος της μεγαλύτερης τράπεζας της χώρας παραμείνει σε ελληνικά χέρια ή αν θα περάσει σε ξένους. Η τρόικα παραμένει αμετακίνητη από τη θέση της ότι η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα στο προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα, στο οποίο καταληκτική ημερομηνία είναι η 30ή Απριλίου. Ως τότε όσες τράπεζες έχουν καταφέρει και έχουν ολοκληρώσει όλες τις απαιτούμενες επιχειρηματικές πράξεις θα προχωρήσουν στο επόμενο στάδιο, που είναι η υλοποίηση των αυξήσεων κεφαλαίων, δηλαδή θα τους δοθεί μια άτυπη παράταση λίγων εβδομάδων. Οι υπόλοιπες θα περάσουν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ). Η Εθνική κινδυνεύει να ενταχθεί στη δεύτερη κατηγορία, καθώς εκ των πραγμάτων είναι αδύνατον να έχει ολοκληρώσει ως τις 30 Απριλίου όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για τη συγχώνευση με τη Eurobank. Παρά τις επανειλημμένες προτάσεις της διοίκησης της τράπεζας για να δοθεί η απαιτούμενη παράταση, καθώς η νομική συγχώνευση εκτιμάται ότι θα έχει όλοκληρωθεί ως τα μέσα Ιουνίου, η τρόικα επιμένει στις παραπάνω ημερομηνίες. Πηγές αναφέρουν ότι οι πιστωτές μας εμφανίζονται δυσαρεστημένοι με το γεγονός ότι έχουν δοθεί απανωτές παρατάσεις και είναι αποφασισμένοι να βάλουν ένα τέλος. Αναφέρουν μάλιστα ότι η Εθνική γνώριζε ότι θα βγει εκτός χρονοδιαγράμματος όταν αποφάσιζε τη συγχώνευση με τη Eurobank.
Συνεπώς, το εγχείρημα της Εθνικής να παραμείνει εκτός ΤΧΣ θεωρείται δύσκολη υπόθεση.
Στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησής της, η Εθνική Τράπεζα θα κληθεί στην επικείμενη αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου να αντλήσει κεφάλαια ύψους 1,5 δις ευρώ από την αγορά και από ιδιώτες, εγχείρημα δύσκολο στις παρούσες συνθήκες, γι’ αυτό και ζητάει παράταση.
Μάλιστα, ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΕ, κ. Π. Χριστοδούλου, στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων 2012 ανέφερε στην τηλεδιάσκεψη με αναλυτές, ότι «είναι πιθανό το ενδεχόμενο να δοθεί παράταση για την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της νέας Εθνικής Τράπεζας».
Αν τελικά η Εθνική καταλήξει στο ΤΧΣ, τότε από τη στιγμή που η αύξηση δε θα γίνει με μετατρέψιμα ομόλογα, τα λεγόμενα Cocos, το ΤΧΣ μπορεί να προχωρήσει άμεσα στην πώληση της τράπεζας με διεθνή διαγωνισμό.
Μια τράπεζα του μεγέθους της Εθνικής με ενεργητικό 180 δισ. ευρώ και ισχυρή παρουσία στα Βαλκάνια και στην Τουρκία θεωρείται ότι θα προσελκύσει διεθνές ενδιαφέρον. Ηδη ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει καναδικά κεφάλαια. Τραπεζικές πηγές αναφέρουν ότι για την Εθνική θα ενδιαφέρονταν και μεγάλοι ευρωπαϊκοί τραπεζικοί όμιλοι, όπως η Deutsche Bank.
Οι Ευρωπαίοι βλέπουν με θετικό μάτι μια τέτοια εξέλιξη επειδή μέσω της Εθνικής όχι μόνο μπαίνουν για τα καλά στην επιχειρηματική ζωή του τόπου, αλλά και διότι στην τραπεζική ένωση που σχεδιάζουν θεωρούν ότι η παρουσία μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών στις περιφερειακές αγορές θα σπάσει τον φαύλο κύκλο αλληλεξάρτησης μεταξύ κεφαλαιακά ανεπαρκών τραπεζών και υπερχρεωμένων κρατών.
Είναι σαφές ότι είναι πια περισσότερο από υπαρκτός ο κίνδυνος αφελληνισμού του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Μυημένοι στα χρηματοπιστωτικά παρασκήνια προβλέπουν ότι θα γίνουν “σημεία και τέρατα”, προκειμένου να αλωθεί το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
Σε αυτό το πλαίσιο, είχε ιδιαίτερη σημασία η προ ημερών δήλωση του Αλέξανδρου Τουρκολιά, ο οποίος, κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων για την οικονομική χρήση του 2012, είπε ότι “η τράπεζα ετοιμάζει σχέδιο για την άμεση και ενεργητική διαχείριση των πιστωτικών τίτλων του παθητικού με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας“.
Από την πλευρά της, η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται ότι θα προσπαθήσει να εξασφαλίσει παράταση για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Μάλιστα, επενδύει σε μια σημείωση που υπάρχει στο επικαιροποιημένο μνημόνιο, ότι μπορεί να υπάρξει παράταση ως τα μέσα Ιουνίου.
Η τρόικα αντιστέκεται και επιμένει ότι ως τα τέλη Απριλίου θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί οι αυξήσεις κεφαλαίου για όλες τις Τράπεζες. Οι πιστωτές μας λένε ότι έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος, ενώ επί της ουσίας προκύπτει ότι δεν τους ενδιαφέρει και πάρα πολύ αν οι τράπεζες θα διατηρήσουν ή όχι την ιδιωτική τους φυσιογνωμία, προκαλώντας ποικίλα ερωτήματα.
Η μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλεται είναι να μην περάσει η Εθνική στον έλεγχο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), διότι μια τέτοια εξέλιξη θα αποτελέσει ένα πολύ κακό μήνυμα για το σύνολο της ελληνικής οικονομίας.
Και αυτό διότι, αν τεθεί υπό τον έλεγχο του ΤΧΣ, θα πρέπει εντός τριετίας να πωληθεί, είτε τμηματικά – που είναι επιθυμία ορισμένων κύκλων της τρόικας – είτε ολόκληρη, αφαιρώντας από την ελληνική οικονομία ένα ισχυρό όπλο, καθώς είναι στη 15η θέση των πιστωτικών ιδρυμάτων της ευρωζώνης.
Η κυβέρνηση θα αιτηθεί στην τρόικα κατά την επικείμενη επίσκεψή της να υπάρξει παράταση για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας ως το τέλος του προσεχούς Ιουνίου.
Από εκεί και πέρα θα γίνει μεγάλος αγώνας για να μη φθάσουμε στο στάδιο του αφελληνισμού και θα καταβληθεί μεγάλη προσπάθεια να καλυφθεί το 10%, ώστε να μην τεθεί η Εθνική υπό την εποπτεία του ΤΧΣ και δρομολογηθούν εξελίξεις για πώληση σε ξένο όμιλο, κάποιοι ήδη μιλάνε για την Deutsche Bank.
Υπέρ της διατήρησης του εθνικού χαρακτήρα και της αυτονομίας της Εθνικής Τράπεζας ως εργαλείου για την ανάπτυξη της χώρας τάσσεται το ΠαΣοΚ. Μάλιστα πριν από έναν μήνα αντιπροσωπεία του κόμματος, αποτελούμενη από τους κκ. Φ. Σαχινίδη, Π. Κουκουλόπουλο, Χρ. Πρωτόπαπα και Γ. Κουτρουμάνη, επισκέφθηκε τους κκ. Γ. Ζαννιά και Αλ. Τουρκολιά. Τα στελέχη του ΠαΣοΚ ζήτησαν ενημέρωση αλλά εξέφρασαν και τους φόβους τους για το ενδεχόμενο να χάσει η τράπεζα τον εθνικό της χαρακτήρα.
Εκείνη τη στιγμή η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας είχε προτείνει στην κυβέρνηση μια διαφοροποιημένη πρόταση για την ανακεφαλαιοποίησή της, η οποία όμως απαιτούσε αλλαγή του νόμου για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Η πρόταση αυτή δεν προχώρησε λόγω των αναμενόμενων αντιδράσεων από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και από την τρόικα.
Τραπεζικά στελέχη επισημαίνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και η τρόικα χρησιμοποιούν τον ίδιο όρο, την «κρατικοποίηση», αλλά έχουν στο μυαλό τους διαφορετικά πράγματα: ο πρώτος εννοεί το πέρασμα της Εθνικής εξ ολοκλήρου στον έλεγχο του κράτους, ενώ η τρόικα μέσω αυτής της διαδικασίας φαίνεται να επιθυμεί την απελευθέρωση της δυνατότητας για την πώλησή της.
Πηγές: εφημερίδες Το Βήμα και Το Έθνος